Trong 6 tháng đầu năm, với kim ngạch xuất khẩu ngành giày da đạt gần 7,8 tỷ USD cùng với mức tăng trưởng từ 8 - 9%, trong năm 2017, ngành da giày dự kiến sẽ về đích 16,5 tỷ USD. Trong bối cảnh hội nhập kinh tế, cơ hội phát triển của ngành da giày là rất lớn, tuy nhiên để tận dụng được lợi thế, các công ty sản xuất giày phải tăng cường liên kết để nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế nói chung và thị trường nội địa nói riêng.

Với 4,3% thị phần, Việt Nam hiện đang đứng vị trí thứ 4 về xuất khẩu giày dép trên thế giới. So với các nước khác, ngành da giày Việt Nam có nhiều lợi thế hơn nhờ sự ổn định chính trị, chi phí nhân công thấp, lao động giá rẻ và có cơ chế chính sách hướng đến xuất khẩu. 

Theo nhận định của Bộ Công Thương, cơ hội thúc đẩy xuất khẩu các sản phẩm giày dép vào nhiều thị trường trong thời gian tới rất cao nhờ được hưởng ưu đãi thuế quan từ các Hiệp định thương mại tự do (FTA). Cụ thể, từ năm 2016 thuế xuất khẩu da giày sang Hàn Quốc đã được xóa bỏ. Ngay sau khi FTA Việt Nam - Liên minh kinh tế Á Âu (EAEU) có hiệu lực, mặt hàng giày dép bằng cao su xuất khẩu sang 5 nước trong Liên minh Kinh tế Á – Âu bao gồm Nga, Armenia, Belarus, Kazakhstan và Kyrgyzstan cũng đã được hưởng thuế suất ưu đãi 0%.

Tương tự, nhiều mặt hàng giày dép chủ lực của Việt Nam vào thị trường TPP sẽ được hưởng thuế suất 0% ngay sau khi Hiệp định TPP có hiệu lực. Đây được xem là một lợi thế rất lớn cho ngành da giày vì 12 nước thuộc TPP đang chiếm 45% tổng kim ngạch xuất khẩu sản phẩm giày dép Việt Nam. Với thị trường châu Âu, Việt Nam đang chiếm 33% tổng thị trường, khi có FTA, 44% dòng thuế giày dép tương đương 42% tổng giá trị Việt Nam xuất khẩu vào châu Âu được hưởng lợi ngay khi FTA có hiệu lực.

Mặc dù có nhiều cơ hội nhưng ngành da giày cũng đang phải đối mặt với nhiều thách thức. Trong đó, nguyên nhân tạo nên những điểm yếu của ngành như thiếu vốn, thiếu công nghệ, thiếu đội ngũ lãnh đạo cao cấp, thiếu năng lực quản trị và năng suất chủ yếu là do phần lớn doanh nghiệp trong nước chỉ hoạt động với quy mô nhỏ và vừa. Hiện tại, năng suất sản xuất của doanh nghiệp Việt chỉ bằng 60-70% các doanh nghiệp FDI. Bên cạnh đó, các cơ sở gia công da giày còn đối mặt với chi phí sản xuất ngày càng cao. Do vậy, khả năng đáp ứng được các quy định của các FTA như các vấn đề mấu chốt bao gồm tiêu chuẩn lao động, môi trường, nguyên tắc xuất xứ là một thách thức khá khó khăn.

Để xác định hướng đi trong tình hình hiện nay và tăng trưởng xuất khẩu cho ngành da giày, một trong những giải pháp chính là phải thông qua các FTA đã kí kết và đang chờ phê duyệt, vì các FTA này đang hứa hẹn đem lại sự tăng trưởng cho ngành da giày không phải dựa vào tăng trưởng của kinh tế toàn cầu mà là “ăn” vào thị phần của các nước khác không có các FTA như Việt Nam.

Chính phủ đã hết sức quyết liệt để hỗ trợ ngành da giày nâng cao tỉ lệ nội địa hóa bằng việc ban hành nhiều nghị định và thông tư, trong đó đặc biệt là nghị định về công nghiệp hỗ trợ. Cùng với đó, trung tâm Dịch vụ Da giày Việt Nam được khai trương với 3 chức năng lớn là trưng bày về nguyên phụ liệu với phần lớn là nguyên phụ liệu trong nước sản xuất, tập trung đào tạo nguồn nhân lực và nghiên cứu về môi trường. Đặc biệt là các nước Châu Âu đang rất coi trọng kĩ thuật, nếu chúng ta không đáp ứng được các điều kiện về kĩ thuật, lao động, môi trường thì các FTA sẽ trở nên vô nghĩa.

Vì vậy, để tận dụng được cơ hội, ngành da giày cần chủ động được nguồn nguyên liệu minh bạch để được hưởng các quy định về xuất xứ, nâng cao tự động hóa và tạo ra các sản phẩm đặc thù của Việt Nam, nâng cao chất lượng nhân công, đáp ứng các điều kiện về môi trường lao động. Bên cạnh đó, để nâng cao sức cạnh tranh, các doanh nghiệp da giày phải tăng cường liên kết cả chiều dọc và chiều ngang. Đối với chuỗi liên kết dọc phải tạo liên kết giữa nhà sản xuất giày dép với nhà sản xuất nguyên phụ liệu. Đối với chuỗi liên kết ngang phải có sự gắn kết giữa các nhà máy sản xuất cùng một loại sản phẩm với nhau.

Rõ ràng, việc tăng cường liên kết không chỉ giúp ngành da giày nâng cao sức cạnh tranh tại thị trường nội địa mà còn khẳng định vị thế tại thị trường quốc tế. 

Xem thêm https://banuli.vn/nang-cao-nang-luc-canh-tranh-bang-cach-tang-lien-ket-trong-nganh-giay-da.html